Profreading (Redaksiyon) Nedir? Nasıl Yapılır?

İçerik yazarlığında hazırladığınız metin blog, teknik inceleme, sosyal medya yazısı, öykü veya roman dahi olsa yazımı tamamladığınızda artık tüm işiniz de tamamlanmış hale gelmez. Çünkü yazımı tamamlanan her içerik, ilk noktada size kusursuz gelmektedir. Bu da aslında birçok hataya sahip ve eksik olabilmektedir. Yazım sırasında yapılan hatalar, sonraki süreçlerde başarıyı önemli ölçüde etkileyebilmektedir. Özellikle web içerik yazımında hızlı ve yoğun çalışmak önemlidir. Bu yüzden hızlı hazırlanan metinlerde birçok detay gözden kaçabilmektedir. Noktalama işaretlerinde hata olmakta ve anlam kayabilmektedir. İşte bu noktada akla gelen en önemli terimler profreading ve editing terimleridir.

Profreading; hazırlanan metnin en iyi durumda olduğunu kesinleştirmek için yapılmaktadır. Şimdi gelin profreading ve editing kavramlarının anlamlarını, farklarını ve nasıl yapıldıklarını beraber inceleyelim.

Profreading Ne Demek?

Bir metnin yazımı bittiğinde, kullanıma hazır hale getirilmeden önce bir prova okuması veya son defa bir okuma yapılmalıdır. Profreading kavramı da bu okumayı ifade ederken, okuma sırasında metindeki noktalama işaretleri, imla kuralları, gramer, biçim, vurgu gibi her ayrıntı tutarlı ve doğru şekilde kontrol edilmektedir. Yapılan redaksiyon işlemi sırasında yazıdaki son hatalar gözden geçirilmektedir. Böylece gereken her düzeltme gerçekleştirilmektedir.

Cümle yapıları iyileşirken, metin ise hatasız ve anlaşılır bir hale gelmektedir. Böylece içerik kalitesi daha yüksek noktaya ulaşır. Aslında profreading, içeriğin kendi yazarı tarafından yapılabileceği gibi deneyimli bir editör tarafından da son okuma ve redaksiyon sağlandığında, bağımsız bir şekilde geniş bir çerçevede metin incelenerek, son derece iyi bir sonuç elde edilebilmektedir.

Editing Nedir?

Editing ise metin üzerinde redaksiyon gerçekleştirilmesi dışında yapısal, içeriksel ve üslupsal çerçevede bazı öneri ifade eder. Ayrıca değişiklikleri kapsayacak şekilde yapılan bir geniş çalışma sürecidir. Editing, bir yazının genel kalitesinin iyileştirilmesi ve bazı şablonlara uyacak şekilde yazının revize edilmesidir.

Profreading İle Editing Arasında Hangi Farklar Yer Alır?

Profreading ve editing her biri ayrı süreçler olmaktadır. Bunlar yazılı bir içerikte daha kaliteli sonuç elde etmek için kullanılmaktadır. Bu açıdan iki süreç birbirine çok benzer gelse de aslında hem odak noktaları hem hedefleri bazı farklılıklar içermektedir. Örneğin, profreading yapılırken metinde hatasızlık elde edilmeye, kolay bir okuma sağlanmaya ve anlam karmaşaları ortadan kaldırılmaya çalışılmaktadır. Editing yapılırken ise yazıda genel kalitenin iyileştirilmesi ve belirli kalıplara uygun bir revize sağlanması amaçlanır.

Profreading uygulanırken, bir metindeki gramer, noktalama işareti, imla ve biçim hataları belirlenerek bunlarda düzeltme gerçekleştirilmektedir. Yani biçimsel bir düzenleme yapılmaktadır. Editing işlemi ise farklı bir süreç olmak ile birlikte redaksiyona ek olarak metnin yapısal, içeriksel ve üslupsal kapsamdaki ayrıntıları üzerinde durarak, bazı öneriler ve değişiklikler ile iyileştirici çalışmalar sağlar.

Profreading Niçin Yapılır?

İçerik yazarları için özellikle bireysel çalışmada, bir içeriğin yazarı tarafından profreading sürecinden geçirilmesi her şeyden daha önemlidir. Çünkü içeriği çok daha düzenli bir hale getiren profreading gerçekten gerekli bir işlemdir. Profreading, redaksiyon olarak da bilinmektedir. Ayrıca yazılı bir belgenin hatasız ve aynı zamanda anlaşılır olmasını sağlamak için gerçekleştirilmektedir. Bu anlamda profreading işleminin niçin yapıldığını farklı nedenlerle sıralı olarak ifade etmek de mümkündür.

• Etkili iletişim kurabilmek kapsamında profreading, metnin okuyucu ile daha iyi iletişim kurabilmesi için yapılmaktadır. Çünkü blog metni veya bir inceleme yazısı genellikle konu hakkında kişilere bilgi vermek için yazılır. Eğer metin anlam kaymaları ve hatalar içerirse, okuyucu istenilen mesajı ve bilgiyi alamaz. Metin doğru şekilde redakte edilirse, anlam bütünlüğü arttığı için daha akıcı bir şekilde okunabilmektedir.
• Profesyonellik sağlayabilmek açısından bir metinde son okuma ve düzenlemelerin yapılması içeriğin kalitesini ciddi derecede arttırmaktadır. Çünkü redaksiyon yapılırken anlam, noktalama, imla, cümle düzeni ve dilbilgisi gibi birçok konuda hatalar ortadan kaldırılırken, metin gayet profesyonel görünür.
• Net ve okunabilir metinler için reaksiyon sayesinde yine noktalama işaretleri, dilbilgisi, biçimlendirme sorunları ve imla hataları ortadan kaldırılır. Bu durum okunabilir metinler ortaya çıkardığı için okuyucu, net ve kolay anlaşılabilir şekilde aradığı her bilgiye ulaşabilir. Akıcı içerikler, metnin hedef kitle için daha anlamlı hale gelmesine yardımcı olur.
• Yanlış anlaşılmaların giderilmesi açısından belgedeki veya içerikteki hataların giderilmesi her zaman önemlidir. Çünkü bu hatalar içinden çıkılması zor yanlış anlaşılmalar ve yasal problemler oluşturabilir. Çoğu zaman tıbbi, hukuki veya ticari metinler üretilirken bu tür hatalar çok büyük sorunlar ortaya çıkaracak ayrıntılardır. Hele ki yasa veya mevzuatlara bağlı içeriklerde yazar ve editörün bilgili ve uzman bir noktada bulunması önemlidir. Reaksiyon yapılırken yazarın gözden kaçırdığı noktalar ve problemler uzmanlar tarafından düzenlenir ve içeriğin hem kaliteli hem de doğru bir hale gelmesi sağlanır.
• Zaman ve kaynak tasarrufu açısından redaksiyon önemli bir artı sağlar. Örneğin, yayına alınacak ya da basıma gönderilecek bir metin ön okuma sürecinden geçirildiğinde, sonradan düzeltmesi daha zor ve daha fazla zaman ile kaynak alacak bir işin ilk aşamada sorunsuz hale getirilmesi sağlanır.

Profreading Nasıl Yapılır?

Redaksiyon sürecinde, son okuma çalışması gerçekleştirilir ve dilbilgisi sorunları, noktalama işareti hataları ve biçimlendirme sorunları tespit edilerek düzenlemeler sağlanır. Yazılı bir belge, içerik veya metnin detaylı şekilde yeniden gözden geçirilmesi, birçok farklı hatanın giderilmesini sağlar. 

• Yazım hataları genellikle karmaşık ve uzun içeriklerde çok sık rastlanan hatalardır. Eksik harf kullanımı veya yanlış noktada harf kullanımları gibi küçük hatalar son okuma sayesinde kolaylıkla tespit edilerek düzenlenebilir.
• Biçimsel hatalar genellikle satır ve kelime aralarındaki boşluk alanları, dengesiz kenar boşlukları veya içeriğin biçimini bozan hatalardır. Metin genel bütünlüğünü bozan yazı tipleri, yanlış fontlar veya yanlış renkler yazının bütün tasarımını bozabilir.
• Dilbilgisi problemleri ise gramer açısından bakılacak problemler olarak aslında profreading için en önemli aşamadır. Bu hatalar giderildiğinde metin hatasız ve anlaşılır bir hale gelirken, cümleler karmaşa içermeyen, tamamlanmış ve akıcı bir hale gelir. Eksik cümleler tamamlanırken, özne-yüklem uyumları sağlanır ve içeriğin akışını bozan problemler ortadan kaldırılır.
• Noktalama eksiklikleri ise son okuma sırasında en çok üzerinde durulan ayrıntılardan birisidir. Virgüller, noktalar ve kesme işaretleri gibi ayrıntılar okuma sırasında anlamın kaymasına ve metin bozulmasına neden olabilir.

Alanında tecrübeli bir son okuma ustası ya da bir editör, bu tip yapısal ve anlamsal problemleri gidererek, metnin son görünümünde kalitenin ve düzenin elde edilmesini sağlar.

Profesyonel Profreading Desteği Kimler İçin Gereklidir?

Yazılı metinlerin hatasız ve profesyonel bir hale gelebilmesi için aslında herkes profesyonel profreading desteğinden yararlanabilir. Örnek olarak profreading desteği alacak veya alabilecek kişiler, meslek grupları ya da kullanıcılar arasında;

• Akademik makale ve tez hazırlayan öğrenci ya da akademisyenler
• İş teklifleri, planları ve raporlar hazırlayan iş insanları
• Web sayfaları, blog sayfaları, mobil uygulamalar, e-ticaret sayfaları veya sosyal medya uygulamalarında içerik yayınlayacak kişi veya markalar
• Sorunsuz ve profesyonel bir izlenim ile iş başvurusu gerçekleştirmek için hazırladıkları belgeleri düzenlemek isteyen kişiler
• Reklam metni, şiir, ticari eser, edebi eser veya sanat eseri hazırlayan yazarlar

Profreading Çeviride Nasıl Kullanılır?

Çeviri yapılırken bir dil uzmanı metni istenilen dile çevirdikten sonra son okumayı ikinci bir dil uzmanına bırakarak, profreading işlemi yapılmasını sağlayabilir. Çünkü çevirmen kaynak ve hedef dil açısından çok iyi bir kademede bulunsa da redaksiyon sürecinde hedef dilde daha kaliteli, kusursuz bir gramere sahip, akıcı ve anlaşılabilir bir metnin ortaya çıkması gerekir.

Görüldüğü kadarıyla profreading okuma ve yazma işlemlerinde çok önemli bir aşamadır. Metnin kolay okunabilir ve anlaşılabilir bir hale gelmesi; yazar, yazı sahibi ve okuyucu için elzemdir. Profreading vasıtasıyla okuyucu ile iyi bir iletişim kurulur, kafa karışıklığı problemleri bertaraf edilir ve profesyonel içerikler ortaya çıkarılabilir.